Kerncijfers ergonomie in België 2020

Van de Belgische werknemers met werkgerelateerde gezondheidsklachten is dit bij 57% te wijten aan lichamelijke klachten. Dat blijkt uit de kerncijfers voor ergonomie in België 2020 van VerV, de Beroepsvereniging voor Ergonomie, gebaseerd op een Europese studie in de 27 lidstaten. De werkgebonden rug-, schouder- en knieklachten komen bovendien meer dan dubbel zo vaak voor als de psychosociale klachten. In de preventie van ziekteverzuim en het streven naar werkbaar werk, dient er meer aandacht te gaan naar ergonomie. Dat is het werk aanpassen aan de mens. Bijna een kwart van deze medewerkers met fysieke klachten geven immers aan hun job niet te kunnen volhouden tot 60 jaar.

 Kerncijfers ergonomie in België 2020 (.pdf)
Chiffres clés de l'ergonomie en Belgique 2020 (.pdf)


Fysieke belasting is een belangrijke oorzaak
De fysieke klachten te wijten aan het werk zijn vooral in de bouw, de zorg, de productiesector en de logistiek aanwezig. Deze sectoren worden gekenmerkt door veel tillen en verplaatsen van zware lasten. Toch is de meest voorkomende fysieke risicofactor het langdurig zitten. Bij 74% van de jobs dienen werknemers meer dan een kwart van hun werktijd te zitten. Een groot deel hiervan zijn uiteraard de bureelwerkers.

Hoewel hoge krachten een belangrijke risicofactor op fysieke overbelasting zijn, komen de risicofactoren staand werken (69%), repetitief werk (61%) en een ongunstige werkhouding (43%) ook vaak voor. De ergonoom is de specialist in het analyseren van deze risicofactoren en het bedenken van oplossingen om het werk minder zwaar te maken. In de genoemde sectoren is nog heel wat vooruitgang te boeken.

Klachten aan het bewegingsapparaat zijn alomtegenwoordig
Twee derde van de werknemers geeft aan dat ze het voorbije last hebben gehad aan rug, bovenste ledematen en/of onderste ledematen. Bij bijna de helft van de werknemers was dat aan de rug (46%). De klachten aan de schouders, nek en polsen werden door 44% genoemd. Deze klachten zijn minder gekend, maar komen bijna even vaak voor als rugklachten. De top drie van lichamelijke klachten wordt vervolledigd door 36% van de Belgische werknemers die klachten aan heupen, knieën of voeten vermeldden tijdens de afgelopen twaalf maanden.

Tabel: % klachten aan het bewegingsapparaat tijdens de voorbije 12 maanden

         Rug                   Bovenste ledematen Onderste ledematen
Bouw 52% 54% 41%
Zorg 47% 46% 31%
Productie 46% 43% 28%
Logistiek en transport 46% 37% 26%

De cijfers van de beroepsziektes ondersteunen deze trends. Van alle erkende beroepsziektes waren 69% gerelateerd aan locomotorische klachten. De topper daarbij zijn peesaandoeningen aan de bovenste ledematen. Deze zijn goed voor 33% van alle aanvragen van beroepsziektes. Kenmerkend aan een beroepsziekte is dat er een rechtstreeks en oorzakelijk verband is met het werk. Met andere woorden, het werk is de oorzaak. Dat stemt toch tot nadenken...

Nood aan ergonomie
De hoge cijfers van klachten aan het bewegingsapparaat zetten ergonomie met stip op de agenda. De fysieke belasting van het werk moet omlaag. Binnen de maatschappelijke thema’s van werkbaar werk, langer werken, zware beroepen en langdurig zieken, dient meer aandacht te zijn voor ergonomie. Voor preventie- en HR-diensten is ergonomie dé ideale hefboom om werk meer werkbaar te maken en het ziekteverzuim in te dijken.
 

Nieuws

Verslag VerV op Worksafe

Op de Worksafe beurs stond ook de Masterclass "Wetgeving ergonomie in praktijk" op het programma. Daarin presenteerde Roeland Motmans voor VerV vier tools om zelf mee aan de slag te gaan met risicoanalyses en ontwerprichtlijnen ergonomie. Toffe sessie op Worksafe met veel interactie. 1️⃣...
Lees meer

Verslag strategiedag VerV

Bij de start van de paasvakantie heeft het VerV bestuur zich teruggetrokken voor een strategiedag. Doel was om vooruit te blikken naar de toekomst vertrekkende van onze waarden en missie. Daaruit volgden dan vier strategische pijlers. Waarden Daadkracht: veel doen, snelle...
Lees meer

Infosessie specialisatie ergonomie - 21/05

In september 2025 start een nieuwe specialisatie-opleiding ergonomie. Daarom organiseert Odisee in samenwerking met VerV een online infosessie op 21 mei om 14u.  De specialisatie ergonomie beantwoordt aan de opleidingseisen van een preventieadviseur ergonoom. Gedurende 40 dagen verdiepen de...
Lees meer

Verslag intervisie "Opleiding tilliften"

Op 3 april organiseerde VerV voor sector Zorg een bijeenkomst in Brussel voor een intervisie over de “Opleiding van tilliften”. Het vertrekpunt was de vraag hoe een ideale opleiding voor tilliften eruit zou moeten zien.  Tijdens een brainstormsessie kwamen diverse onderwerpen aan bod, zoals de...
Lees meer

Spreker in de kijker - Rianne Huijbregts

Op 24 april 2024 organiseren AP Hogeschool en VerV een studiedag over ‘Obesitas en transfers’. Rianne Huijbregts deelt die dag haar kennis en ervaringen wat betreft de zorg voor cliënten met obesitas. Wie ben je en wat is je link met ergonomie? Mijn eerste kennis en vaardigheden op het gebied van...
Lees meer

Goede praktijk: Tattoo artist(s) at risk

Elk jaar verzamelt VerV goede praktijken uit de realisaties van Erkend Ergonomen en projecten of eindwerken van cursisten ergonomie. In dit artikel licht Siemen Thijs zijn eindwerk toe met als titel: "Tattoo artist(s) at risk: an ergonomic analysis and comparison".  Wie ben je, waar werk je en...
Lees meer

Verslag Expertisecentrum ergonomie

Op 17 februari was een leerrijke bijeenkomst van het Expertisecentrum Ergonomie. Dit is een platform waar onderzoekers en Erkend Ergonomen elkaar ontmoeten. Doel is te komen tot een kruisbestuiving tussen theorie en praktijk met als resultaat meer ergonomiegerichte onderzoeken en een betere...
Lees meer

Verslag intervisie leerlijn ergonomie

De leerlijn ergonomie voor preventieadviseurs beschrijft de leerinhouden voor de verschillende niveaus. Deze inhouden bouwen op van niveau III tot de specialisatie ergonomie. Een leerlijn zorgt voor uniformiteit en continuïteit van de ene naar de andere opleiding. Eenzelfde voorkennis versterkt...
Lees meer

Poll Ergonomiecongres

Op 21 oktober 2025 vindt opnieuw het VerV Ergonomiecongres plaats. Deze poll peilt naar jouw interesses en verwachtingen. Laat het ons weten via onderstaande link. Zo maken we opnieuw een topeditie van dit netwerkevent onder ergonomen en geïnteresseerden in ergonomie. Poll...
Lees meer